× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
De engel verschijnt aan Zacharias (1046)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

De kunstenaar heeft de geschiedenis van Zacharias onder het dak van de tempel geplaatst; dat is de plaats van handeling, overeenkomstig het verhaal van Lukas. Het hele tafereel is nog eens omgeven door een gouden achtergrond: we hebben te maken met kostbare, goddelijke mysteries.

In de tempel zijn drie bogen aangebracht. Onder de twee rechterbogen zien we hoe de engel en Zacharias met elkaar in gesprek zijn. Onder de linkerboog vinden we Zacharias terug, gebarend aan het volk. Onder de middelste boog vervult Zacharias zijn priesterlijke functie: hij bewierookt het altaar, symbool van Gods aanwezigheid onder de mensen. Boven hem de lamp van de tempel. Hij wordt opgeschrikt door de engel, voor wie de ruimte onder de meest rechtse boog is uitgespaard. Zo brengt de kunstenaar subtiel onderscheid aan tussen de dingen van God en de mensen: rechts de engel boven Gods altaar, links Zacharias.

Het lijkt alsof de engel van rechts de tempel binnentreedt. Hij komt vanuit het gouden heelal waarin alles ligt vervat en heeft een boek in de linkerhand, Gods woord. Met zijn rechterhand zet hij het kracht bij. De godgezant steekt juist een kop boven Zacharias uit, zodat deze eerbiedig naar hem moet opzien. De ogen van de engel stralen bijna van vreugde, alsof ze zeggen: ‘Ik heb een geweldige verrassing voor je!’ Hij zegt dan ook aan Zacharias dat hij en zijn vrouw Elizabeth op hun oude dag alsnog een zoon krijgen. Het wonder van Abraham en Sara zal in hen worden herhaald met het oog op de naderende Messias. Terwijl Zacharias met de rechterhand doorgaat met wieroken, lijkt zijn linkerhand te zeggen: ‘Waaraan zal ik dat merken? Ik en mijn vrouw zijn immers al op jaren?’

Onder de linkerboog zien we hoe het verhaal verdergaat. Zacharias wijst met zijn rechterwijsvinger op zijn mond. Hij kan niet praten. Dat had de engel hem meegegeven als teken. Ook als bestraffing. Toen Abraham destijds dezelfde vraag had gesteld, werd hij niet gestraft; maar hij was dan ook de eerste aan wie Gods wonder overkwam. Hij kreeg als antwoord: “Voor God is niets onmogelijk.” Dat had de priester Zacharias moeten weten. Intussen kijken de mensen nieuwsgierig toe. In het verhaal staat: ‘Zij begrepen dat hij in het heiligdom een verschijning had gezien.’ Zo heeft Zacharias gekregen waarom hij had gevraagd: “Waaraan zal ik dat merken…?” Hem is het zwijgen opgelegd. Als God spreekt, past de mensen zwijgen, en is de priester als middelaar tussen God en de mensen overbodig. Nee, ís het zwijgen van de priester zelf Gods spreken geworden.

Zo gezien beseffen we dat de kunstenaar een diepzinnige uitleg geeft van Lukas’ verhaal. Hij plaatst Zacharias eerst tegenover de engel, van wie hij een goddelijke openbaring krijgt. Vervolgens plaatst hij hem tegenover het volk aan wie hij Gods openbaring doorgeeft door te wijzen op wat er met hem is gebeurd. Zelfs, ja juist in zijn zwijgen is en blijft hij priester, middelaar tussen God en de mensen.

Ziende naar Zacharias vraag ik mij af of ik ook een priester ben – letterlijk of overdrachtelijk (iedere gelovige deelt immers in het priesterschap) – en hoe zich dat uit, in mijn geval.

[± 1046, boekverluchting Speyerer Evangeliar Heinrich III; Spanje, Madrid, Escorial. Dries van den Akker s.j. / 2006.12.19]

Verwijzingen
Lukas 01,05-25
Advent 19 dec
Feest 24 jun 0030 Johannes-Doper (vooravond)
Feest 05 nov 0001 Zacharias-Jeruzalem+Elisabeth

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 19 jun 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties