× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Jezus voor Pilatus (1516)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

De kunstenaar heeft twee werelden tegenover elkaar geplaatst: Jezus tegenover Pilatus. Pilatus is de enige die gezeten is. Alle anderen staan. In zijn dienst. De dienaar die het wasbekken ophoudt, knielt. De gezichten van de andere zes zijn naar hem toegewend, ook dat van Jezus. Deze kijkt de machthebber evenwel niet aan. Hij wordt door twee soldaten en een man in het rood (een joodse hoogwaardigheidsbekleder?) aan Pilatus voorgeleid.

De waardigheid die de kunstenaar aan Jezus meegeeft, lijkt een verwijzing naar het gesprek dat – volgens Johannes – zojuist tussen Jezus en Pilatus heeft plaatsgehad. Pilatus zei: “Bent U de koning van de Joden?” Jezus antwoordde hem: "Zegt gij dit uit uzelf, of hebben anderen u over Mij gesproken?" Pilatus gaf ten antwoord: "Ben ik soms een Jood? Uw eigen volk en de hogepriesters hebben U aan mij overgeleverd. Wat hebt Gij gedaan?" Jezus antwoordde: "Mijn koningschap is niet van deze wereld. Zou mijn koningschap van deze wereld zijn, dan zouden mijn dienaars er wel voor gestreden hebben, dat Ik niet aan de Joden werd uitgeleverd. Mijn koningschap is evenwel niet van hier." Pilatus hernam: "Dus kóning bent U?" Jezus antwoordde: "Ja, koning ben Ik. Hiertoe ben Ik geboren en hiertoe ben Ik in de wereld gekomen om getuigenis af te leggen van de waarheid. Alwie uit de waarheid is, luistert naar mijn stem." Pilatus zei tot Hem: "Wat is waarheid?"(Johannes 18,33-38).

Zo zijn hier tegenover elkaar geplaatst twee koninkrijken. Het Koninkrijk van Gods vrede, van Naastenliefde en de Barmhartigheid tegenover het Rijk van de Romeinse, gewapende, vrede. “Die macht,” had Jezus eerder gezegd, “hebt u van mijn Vader.” Opmerkelijke uitspraak. Die macht is overal om Jezus heen; Hij wordt erdoor in bedwang gehouden. Ze bedreigt Hem en zal Hem ter dood veroordelen. En toch, daarboven uit gaat een heel andere macht. Is dat wat we in Jezus’ houding zien: hoewel slachtoffer van deze macht, staat Jezus erboven? Is Hij daar met zijn gedachten? Die macht wordt onderstreept door de soldaten, de zetel en de kleding van Pilatus. Ze spreekt ook uit het feit dat Jezus op blote voeten loopt; alle anderen dragen schoeisel. Twee waarheden: de waarheid van deze wereld tegenover de waarheid van de onzichtbare wereld.

Het is boeiend stil te staan bij alles wat er niet is afgebeeld. Zo missen we de massa: de joodse leiders en het volk die oorverdovend hebben geroepen dat Hij gekruisigd moest worden. In antwoord op hun roepen stelt Pilatus het gebaar van de handwassing. Zonder die gesprekspartners krijgt dit gebaar een andere zeggingskracht. Nu is het een symbolische daad voor Jezus’ ogen. Deze heeft zojuist – althans volgens Johannes – de voeten van zijn leerlingen gewassen. Nu staat Hij tegenover Pilatus die zichzelf de handen wast.

Maar ook de dienaren waar Jezus over sprak, staan er niet op: “Zou mijn Koninkrijk van deze wereld zijn, dan zouden mijn dienaren er wel voor gestreden hebben dat Ik niet aan de Joden werd overgeleverd.” Je moet maar durven om op zo’n moment te geloven in een andere wereld. Terwijl je daar helemaal alleen staat. Of is dat juist misschien het enige dat op zo’n moment overblijft? Je vasthouden aan het aloude geloof van de Bijbel: ga ervan uit dat er ‘Méér’ is; dat dit het einde niet is. Dit is niet het laatste woord over jou; over Mij! Er is ook nog hoop. Geloof. Liefde.

Wie bedoelt Jezus eigenlijk met die dienaren? Hemelwezens? Engelen? Of bedoelt Hij daarmee eenvoudig degenen die ook pijnlijk gemist worden: zijn leerlingen? Zij zijn gevlucht, hebben Hem verraden en verloochend. “Zou mijn Koninkrijk van deze wereld zijn, dan zouden zij er wel voor gestreden hebben…” Die dienaren hebben niet gestreden. Behalve die ene, heel even, met het zwaard. Maar hem heeft Jezus een halt toegeroepen. In zijn Koninkrijk wordt niet gestreden met wapens en geweld, maar met barmhartigheid, naastenliefde en vergevingsgezindheid. Ook als het pijnlijk is en doet lijden. Is dat wat we in Jezus’ houding menen te herkennen?

En ik? Kan ik geloven dat Jezus met zo’n zelfde houding naar mij kijkt?

[1516, Picardische steensculptuur altaarretabel; Frankrijk, Bretagne, Pontivy, Chapelle Notre Dame de la Houssaye;
Dries van den Akker s.j. / 2009.01.27]

Verwijzingen
Matteus 27,11-26: Jaar A Palmzondag
Markus 15,01-15: Jaar B Palmzondag
Lukas 23,01-05.13-25: Jaar C Palmzondag
Johannes 18,28 - 19,16: Jaar A + B + C Goede Vrijdag;
Jaar B Christus Koning
*
Matteus 27,22-24: Pilatus wast zijn handen in onschuld

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties