× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Jezus preekt in de synagoge (1500)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

Jezus ging rond door alle steden en dorpen, waar Hij onderricht gaf in hun synagogen en de Blijde Boodschap verkondigde van het Koninkrijk en alle ziekten en kwalen genas. Bij het zien van die menigte mensen werd Hij door medelijden bewogen, omdat ze afgetobd neerlagen als schapen zonder herder. Toen sprak Hij tot zijn leerlingen: “De oogst is wel groot, maar arbeiders zijn er weinig. Vraagt daarom de Heer van de oogst arbeiders te sturen om te oogsten."’

De kunstenaar geeft een inkijkje in een synagoge. Een naar de bogen en pilaren te oordelen gotisch gebouwtje, geheel in overeenstemming met de opvattingen van zijn eigen tijd. Jezus, herkenbaar aan de kruisnimbus rond zijn hoofd, zit rechts. De beide handen onderstrepen blijkbaar zijn woorden. Het kan ook zijn dat Hij zijn handen zorgzaam naar zijn toehoorders uitstrekt. Dat suggereert Matteus: ‘Bij het zien van die menigte mensen werd Hij door medelijden bewogen, omdat ze afgetobd neerlagen als schapen zonder herder.’ Overigens zien de mensen er op de afbeelding niet afgetobd als verdoolde schapen uit. Integendeel, zij luisteren allen met een blij gezicht, een glimlach om de mond. Illustratie bij de woorden: ‘Hij gaf onderricht in hun synagogen en verkondigde de Blijde Boodschap.’ De Blijde Boodschap luidt dus wellicht: ‘God strekt zijn handen zorgzaam naar u uit.’

Opvallend is dat er niet alleen mannen op de afbeelding staan, maar ook vrouwen. Een mooi detail wordt gevormd door de man die het boek vasthoudt, hoogstwaarschijnlijk de bijbel waaruit zojuist is voorgelezen. Alle aanwezigen dragen een hoofddeksel, behalve Jezus en de zittende man vlak vóór Hem. Deze man is ook op blote voeten, middeleeuwse aanduiding voor de navolging van Jezus. De tekening loopt daarmee vooruit op het vervolg van Matteus’ tekst:

Jezus zond de twaalf er op uit met de opdracht: "[-] Jullie moeten gaan naar de verloren schapen van het huis van Israël. Verkondigt op uw tocht: Het Koninkrijk der hemelen is nabij. Geneest zieken, wekt doden op, reinigt melaatsen en drijft duivels uit. Voor niets heb je ontvangen, voor niets moet je geven…”’
[Matteus 10,01-08]

De kleding is nog om een andere reden interessant. We merkten hierboven op dat het gebouw de vorm had van constructies uit de tijd van de tekenaar. Dat geldt ook voor de kleding. De tekenaar kleedt zijn mensen naar de mode van zijn dagen. Hij plaatst het gebeuren rond Jezus dus niet historisch verantwoord terug in de tijd van Jezus, maar in zijn eigen cultuur. Zijn tijdgenoten die deze afbeelding onder ogen kregen, konden zichzelf des te gemakkelijker herkennen in Jezus’ toehoorders. Sterker nog, nu valt het op hoeveel ruimte er is gelaten op de voorgrond. Alsof de beschouwer van de tekening slechts één ferme stap hoeft te doen om zich te scharen onder Jezus’ toehoorders in de synagoge. De op de vloer correct getekende perspectivische lijnen van de tegeltjes versterken dat effect: zij zuigen als het ware de kijker de synagoge in.

En ik? Voeg ik me inderdaad bij die toehoorders? Breng ook ik Jezus’ medelijden teweeg, omdat ik – in zijn ogen - een schaap ben zonder herder? En/of ben ik de leerling met de blote voeten, en laat ik mij dan heenzenden om de Blijde Boodschap die ik hoor, door te geven aan anderen? Daartoe moet ook ik door medelijden worden bewogen.

[± 1500 houtsnede Bijbel Ludolf van Saksen; Nederland, Utrecht, Catherijneconvent. Dries van den Akker s.j. / 2006.12.08]

Verwijzingen
Matteus 09,35-38: Jaar A door het jaar 11e zo
Advent 01e week za
Door het jaar 14e week di

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties