Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

Martinus’ leerling Sulpicius Severus vertelt: ‘Eens viel hij van een bovenverdieping naar beneden. Door de ongelijke traptreden liep hij flink wat verwondingen op. Zo lag hij meer dood dan levend in zijn cel; hij had ontzettend veel pijn…’

De kunstenaar geeft zijn eigen interpretatie aan deze anekdote. Martinus is weer herkenbaar aan het heiligenkransje rond zijn hoofd. We zien hoe hij inderdaad van de trap naar beneden duikelt, van links boven naar rechts onder. Onder de trap is een duiveltje afgebeeld, met hoorntjes op zijn kop, behaard lijf en een staart. Hij houdt een stok omhoog. De kunstenaar suggereert dat hij daarmee de heilige liet struikelen.
Boven Martinus is een engel te zien, herkenbaar aan zijn vleugels. Deze grijpt Martinus bij zijn monnikspij, klaarblijkelijk om zijn val zo veel mogelijk te breken, en hem voor nog erger letsel te behoeden.
Zo drukt de middeleeuwse kunstenaar zijn geloof uit dat ongelukken een kwaad zijn; ze komen van de vijand (de ‘duivel’; dat is oorspronkelijk een Grieks woord en betekent ‘in-de-war- schopper’). Het goede komt van God. Hetzelfde heeft ooit Jezus duidelijk gemaakt. Hij vertelt dat een man goed zaad in zijn grond uitzaaide, maar ’s nachts kwam er een vijand en die gooide roet in het eten (Matteus 13,25). Met andere woorden: het kwade komt van een vijand, het goede van God.
Soms hoor je mensen verzuchten als hun iets ergs overkomt: “Waarom doet God ons dit aan?” Of: “Waarom laat Hij dit toe?” Of: “Als God bestaat, waarom is er dan zoveel ellende op de wereld?” De middeleeuwse kunstenaar gelooft niet dat God narigheid veroorzaakt of toelaat. Narigheid is te wijten aan kwade, negatieve machten. Dat God bestaat kun je afleiden uit het vermogen van mensen om er weer boven op te komen, of om anderen daarbij te helpen. Als Jezus iets heeft duidelijk gemaakt, dan dat wel.

[~1300, glasschilderkunst; Frankrijk, Tours, Kathedraal St-Martin. Dries van den Akker s.j. / 2007.02.28]

Verwijzingen
Feest 11 nov. 0397 Martinus-Tours
*
Matteus 13,25: Jaar A door het jaar 16e zo
Door het jaar 16e week za