× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Pinksteren (1130)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

mi_1 

De kunstenaar heeft prachtig gebruik gemaakt van de ruimte die hem ter beschikking stond. De ronde boog van het portaal verwijst naar de hemel. Daar troont Christus [1], als koning van hemel en aarde, opgenomen in een ovaalvormige mandorla. Zijn kruisnimbus steekt juist even boven de mandorla uit. Geen begrenzing is immers in staat Hem te bevatten. Christus is Heer van de tijd. In de medaillons van de boog [14-42] staan de tekens van de dierenriem met telkens een bezigheid die karakteristiek is voor dat jaargetijde.

li_2 

14 man die brood snijdt
15 Waterman + 16: de ene man warmt zich, de andere kleedt zich uit
17 Vissen + 18: wijnstok wordt gesnoeid
19 Ram + 20: varkens worden gevoed met twijgen
21 Stier + 22: soldaat met schild
23 lente
24 Tweelingen + 25: hooioogst
26 Kreeft [+ kraanvogel] + 27: twee hondjes + 28: akrobaat + 29: zeemeermin
30 Leeuw + 31: graanoogst
32 Maagd + 33: dorsen + 34: graan verzameld in kist
35 Weegschaal + 36: druivenoogst (wijn)
37 Schorpioen + 38: varkensslacht
39 Boogschutter + 40: man (oudjaar) draagt vrouw (nieuwjaar) 41 Steenbok + 42: man met beker wijn
Zijn brood links [14] en wijn rechts [42] verwijzingen naar de eucharistie?

Rechts en links van Christus zien we de golfjes van de wateren en de vlokken van de sneeuw die in de hemel liggen opgeslagen. Zo nu en dan worden de sluizen van de hemel geopend, zodat de neerslag onze aarde kan bevruchten. Waarschijnlijk moeten ze ons herinneren aan een woord van Jesaja: ‘Want zoals de regen en de sneeuw uit de hemel neerdalen en daarheen pas terugkeren, wanneer zij de aarde hebben gedrenkt, haar hebben bevrucht en met planten bedekt, wanneer zij zaad hebben gegeven aan de zaaier en brood aan de eter: zo zal het ook gaan met mijn woord, dat voortkomt uit mijn mond. Het keert niet vruchteloos naar Mij terug, maar pas wanneer het heeft gedaan wat Mij behaagt en alles heeft volvoerd waartoe Ik het heb gezonden’ (55,10-11).

Hoezeer deze woorden in Christus zijn bewaarheid wordt uitgebeeld door de stralen die van zijn gespreide handen uitgaan naar zijn leerlingen. Links en rechts beneden zijn handen twee groepjes van vijf, staande op ronde opstapjes [2]; ze zijn herkenbaar aan de boeken die ze bij zich hebben. Daarin is Gods Woord opgetekend, het evangelie dat zij gaan verkondigen. De resterende twee, Petrus en Paulus [13] staan aan zijn voeten, helaas nogal verweerd. Het lijkt wel alsof zij elkaar omhelzen. Verwijzen zij naar psalm 85,11: ‘Liefde en trouw ontmoeten elkaar; heil en vrede omhelzen elkaar’?

Rond dit tafereel en onder Jezus’ voeten zijn de volkeren afgebeeld waar de leerlingen naartoe gaan om zijn Woord te verkondigen. De kunstenaar volgt niet helemaal de tekst van het Pinksterverhaal; hij actualiseert het door de volkeren af te beelden, zoals hij ze op dat moment kent. Kijken we eerst naar de boog van links naar rechts. Linksonder [3] zien we twee schrijvende leerlingen. Waarschijnlijk mogen we hier de evangelisten Markus en Lukas in herkennen. De andere twee evangelisten, Matteus en Johannes, behoorden immers tot de Twaalf, en staan dus ergens tussen de leerlingen onder Jezus’ handen. Boven de beide evangelisten achtereenvolgens de Joden [4] met puntmuts, de Cappadociërs [5], de Arabieren en het volk met de hondenkoppen: men veronderstelde dat zulke mensen woonden in het verre India [6]. Aan de andere kant van Christus’ hoofd: de Ethiopiërs [7], Frygiërs (?)[8], Byzantijnen(?)[9] en de Armeniërs [10]. In het plint onder Christus’ voeten: van links naar rechts: de Scythen en Romeinen(?) [11]; het volk der reuzen, de Pygmeeën (die een ladder nodig hebben om een rijdier te bestijgen(!) en het volk met de grote oren [12].

Beneden tegen de middenpijler staat Johannes de Doper met het ronde schild waarop Christus als Lam Gods is afgebeeld.

Grappig eigenlijk. Je zou verwachten dat deze afbeelding te zien zou zijn, als je de kerk verlaat. Zo zendt Christus ons de wereld in. Maar als we bij het verlaten van de kerk deze afbeelding in ons op willen nemen, moeten we ons nog één keer omdraaien. Dat zorgt er tevens voor dat we nog een laatste blik werpen in de ruimte waarin ik het Woord en het Sacrament ontving.

Ik neem de tijd om al de afgebeelde figuren na te gaan, en vraag mij af, hoe en waar ik op de afbeelding te vinden ben.

[ca 1130, steensculptuur. Frankrijk, Vézelay, Ste Marie Madeleine, tympaan voorhal. Dries van den Akker s.j. / 2011.02.08]

Verwijzingen
Handelingen 02,01-12: Jaar A + B + C: Pinksteren
*
Jesaja 55,10-11: Jaar A + B + C: Paaswake: Jaar A door het jaar 15e zo
Veertigdagentijd 01e week di

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties