× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Jezus' Opstanding (1000)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

We kijken naar een ivoren paneeltje dat waarschijnlijk dienst heeft gedaan als versiering op een boekband. De kunstenaar heeft op verbluffende wijze gebruik gemaakt van de beperkte ruimte die hem ter beschikking stond. In het centrum plaatst hij het kruis met het lichaam van de gestorven Jezus. Boven Jezus duidelijk leesbaar de tekst: ‘IHS Nazarenus Rex Iudaorum’ (= ‘Jezus van Nazareth, koning der joden’). De vier armen van het kruis verdeelt het vlak in vier vakken. Daarin plaatst de kunstenaar achtereenvolgens telkens een van de lijdens- en opstandingsmysteries. We moeten ze lezen tegen de wijzers van de klok in van links onder naar rechts boven. Links onder het kruis zien we Maria Magdalena met zalfpotje; achter haar Johannes de evangelist met tekstband. Rechts onder het kruis de drie vrouwen die op weg waren naar het graf om Jezus alsnog te balsemen. Ze vinden het graf leeg, een engel wijst hun erop dat Hij verrezen is. Rechtsboven: Jezus die door Gods hand - in de uiterste rechterbovenhoek - wordt uitgenodigd naar de hemel op te klimmen. De hoofden van Maria en de elf leerlingen zijn er getuige van. Twee engelen dalen van omhoog tot hen neer om hun te zeggen dat ze niet naar de hemel moeten staren, maar naar de aarde terugkeren om het evangelie te verkondigen. Linksboven: Jezus in een mandorla, omringd door de vier diersymbolen van de evangelisten, tronend op de regenboog als koning en leraar van het heelal.

Aan de vier uiteinden van het kruis bevinden zich cirkels. Links en rechts: de zon en de maan; zij duiden erop dat Christus koning is over de tijd. Tegelijk fungeren zon en maan op dit soort afbeeldingen ook vaak als symbolen van de kerk en de synagoge. Op de top van het kruis houdt een engel met een reusachtige hand een lauwerkrans klaar, overwinnaarsymbool. Deze neemt de plaats in van de doornenkroon. Zo gezien begint het lijden de vorm aan te nemen van een overwinning op de dood. Aan Jezus’ voeten: een kelk die het bloed opvangt, en een ronde vorm, hoogstwaarschijnlijk het hostiebrood. Kelk en brood verwijzen naar het Paasmaal dat Jezus de avond voor zijn lijden voor het laatst met zijn leerlingen vierde. Bij die gelegenheid had Hij die gedenkwaardige woorden over het brood en de wijn gesproken: “Dit is mijn lichaam; dit is mijn bloed.”

Zo weet de kunstenaar alle gebeurtenissen van Witte Donderdag tot en met Hemelvaart, ja zelfs tot en met Christus Koning in één oogopslag samen te brengen. Alsof hij zegt dat het eigenlijk steeds gaat om één en hetzelfde mysterie. Immers het moment van zijn dood ís tegelijk het moment dat Hij zich aan het mensenoog onttrekt, naar God opstijgt en daar zijn plaats inneemt als Koning van hemel en aarde. Wij leggen al die aspecten uiteen in de tijd en in verschillende feesten, zodat we telkens aandacht kunnen besteden aan een van de facetten van dit veelzijdige mysterie.

De afbeelding nog eens overziende krijgen we de indruk dat de uitgestrekte armen van Jezus een beschermend zegengebaar maken over alles wat zich daar beneden afspeelt. Ja, het lijkt het erop dat de kunstenaar onder de dwarsbalk van het kruis heeft afgebeeld wat er op aarde gebeurt; daarboven krijgen we te zien wat zich in de hemel afspeelt. In dat geval had hij de hoofdjes die naar de hemelvaart kijken onder de dwarsbalk moeten afbeelden. Of plaatst hij ze juist expres boven de balk zodat de woorden van de engel die ze terug verwijst, des te duidelijker uitkomen: dat ze niet met hun hoofd in de wolken moeten lopen, maar met beide benen op de grond…?

En ik? Ik mag er getuige van zijn; eerbiedig naderbij komen, en tot mij laten doordringen dat dit alles ook plaatsvindt omwille van mij!

[11e eeuw, ivoorsnijwerk; Frankrijk, Parijs, Musée de Cluny. Dries van den Akker s.j./2012.02.29]

Verwijzingen
Matteus 28,06:Jaar A Paaswake
Markus 16,06: Jaar B Paaswake
Lukas 24,06: Jaar C Paaswake

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties