× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Onze Lieve Vrouw te Bed (1500)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

mi_1 

We bevinden ons in het Bretonse plaatsje Le Yaudet. In de kapel van Notre Dame Couchée (Onze Lieve Vrouwe te Bed). Daar staan we voor een bijzondere variant van het kerstfeest. Sommige deskundigen menen dat deze weergave teruggaat op oude Keltische mythen. Ook daar zou sprake zijn van een maagd die een kind baarde. Zo zou het kerstverhaal tijdens de verkondiging van het christendom gemakkelijk hebben kunnen aansluiten bij het voorstellingsvermogen van de bevolking destijds.

Boven het altaar zien we Maria in bed; ze komt juist met haar gekroonde hoofd boven de lakens uit. Naast haar het gekroonde hoofd van het Kindje Jezus. Aan het voeteneind zit niet Jozef, maar God de Vader. Ook hij heeft een kroon op het hoofd. In zijn rechterhand heeft hij een scepter. Zijn linkerhand rust op een boek dat op zijn knieën ligt: het boek des levens. De plaatselijke overlevering spreekt van het boek van de genealogie. Hierin zou dus Jezus’ afstamming beschreven staan. Boven het bed zweeft een duif, zinnebeeld van de Heilige Geest. Hij verwijst naar wat de engel bij de aankondiging tegen Maria had gezegd: ‘De Heilige Geest zal over u komen en de kracht van de Allerhoogste zal u overschaduwen…(Lukas 01,35) Dat was een wonderlijk woord. Werd daarmee niet verwezen naar Gods scheppingskracht? Immers, de schoot van Maria was leeg. Daar was Niets. Over die lege schoot zou de Geest komen, en daaruit zou een nieuwe mens tevoorschijn komen. Lukas gebruikt woorden die herinneren aan het scheppingsverhaal. Daar wordt verteld dat de aarde woest en leeg was. Toen kwam de Geest van God over de wateren, en daaruit kwam de schepping tevoorschijn. Proeven wij niet in de gestalte van God de Vader die scheppingskracht? Welbeschouwd is dit tafereel een treffende illustratie van dat mysterie; van de kracht die schuilgaat in het mysterie van de Drie-Eenheid: Vader, Zoon en Heilige Geest. Zij is in staat een nieuwe schepping in het leven te roepen.

mi_2 

Als we een stap terug doen, zien we dat links en rechts van dit tafereel de - legendarische - ouders van Maria zijn weergegeven: Anna en Joachim. Nergens een spoor van Jozef. Dat is des te opvallender, omdat Jozefs vader wél in het evangelie wordt vernoemd. Bij Matteus heet hij ‘Jakob’, bij Lukas ‘Heli’. Toch heeft deze weergave een diepe zin. Zo zijn wij er getuige van hoe in Jezus goddelijke en menselijke afstamming bij elkaar komen; hoe Jezus terecht Godmens wordt genoemd. De plaatselijke overlevering heeft gelijk: het boek op de schoot van God de Vader is het boek van Jezus’ afstamming. Enerzijds langs de menselijke lijn via zijn grootouders van moeders kant; anderzijds langs de goddelijke lijn via de Vader en de Heilige Geest.

mi_3 

In één van de ramen van de naburige kerk te Ploulech vinden we een afbeelding van dit heiligdom. In bed zien we Maria en Jezus, nu niet met een kroon op het hoofd, maar met een slaapmutsje. Ze kijken mijn kant op. Aan het voeteneind God de Vader, met kroon, scepter en boek. Boven het bed zweeft de duif van de Heilige Geest. Engelen aan weerszijden houden eerbiedig een gordijn vast. Even krijgen we inzage in een goddelijk mysterie. Eigenlijk is het niet voor onze ogen bestemd, maar vooruit.

Kijkend naar deze devotionele afbeeldingen, realiseer ik mij hoezeer deze kunstenaars het verhevene dichtbij halen, en een plaats geven in hun enerzijds boerse, anderzijds eerbiedige cultuur. Ik vraag mij af hoe vertrouwelijk ik omga met het verhevene, en in hoeverre ik geloof dat God zich zó verregaand inlaat met het menselijke van mijn leven.

[ca 1500, sculptuur. Frankrijk, Bretagne, le Yaudet, Chapelle Notre Dame Couchée. Dries van den Akker s.j./2012.12.18]

Verwijzingen
Lukas 02,07: Kerstmis (nachtmis)
*
Drievuldigheidszondag

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties