Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

We mogen even meekijken naar een goddelijk mysterie. Daarop duidt het weggeschoven en opgebonden gordijn rechts. Het is rood, kleur van de liefde. We bevinden ons in de paleiszaal van een koning. Sierlijke barokke vormen onderstrepen de rijkdom. De zaal staat in open verbinding met de hemel. Dat is vreemd en kan geen toeval zijn.

Op de voorgrond zien we de koning, herkenbaar aan zijn kroon. Hij zetelt op een rijk bewerkte troon en is gekleed in een wit gewaad met een rode plaid over zijn knieën. Hij heeft een opengeslagen boek voor zich liggen, en een pen in de hand. Kennelijk is hij bezig aan zijn boekhouding. Wel vreemd, want daar heb je als koning eigenlijk je schatmeester voor. Deze koning is dus tegelijk schatmeester. Vóór hem op de knieën een slaaf: nederig licht voorover gebogen en eerbiedig de handen gevouwen.

Uit het verhaal weten we dat de koning afrekening houdt. De slaaf staat tienduizend talenten in de schuld. Dat staat gelijk aan bijna driehondervijftig duizend kilo zilver. Hoe dat zo gekomen is, zegt het verhaal niet. Maar het is duidelijk dat de slaaf dat niet kan betalen. Als de koning besluit hem en zijn gezin te verkopen (waar niets verkeerds aan was: de slaaf was immers je eigendom), smeekt de slaaf om ‘geduld’, zoals de vertaling zegt. In het Grieks staat er ‘grootmoedigheid’. Daarop krijgt de koning ‘medelijden’, aldus de vertaling. Maar in het Grieks staat er nu dat de koning ‘tot in het diepst van ziel geroerd was’. Hij schenkt hem de hele schuld kwijt.

Uit het vervolg weten we dat diezelfde slaaf een collega had die bij hem een flink aantal daglonen (‘denariën’) in de schuld stond. Die collega smeekt om ‘grootmoedigheid’, precies zoals die slaaf daarnet zelf had gedaan bij de koning. Maar de vergeven slaaf is onvermurwbaar. Als dat de koning ter ore komt, ontbiedt hij zijn slaaf van daarnet, en zegt hem: ‘Jij lelijke slaaf, heel die schuld heb ik je kwijtgescholden, omdat je mij erom gesmeekt hebt. Had jij dan ook geen medelijden moeten hebben met je medeslaaf, zoals ik met jou medelijden heb gehad?’

De bedoeling van de gelijkenis is duidelijk. Wat ik aan medemensen te vergeven heb, staat in geen verhouding tot wat God aan mij te vergeven heeft. Zoals Hij mij vergeeft, zo zou ik dat bij mijn medemensen moeten doen.

Het verhaal laat prachtig zien, dat het mysterie van de vergeving begint bij God die tot in het diepst van zijn ziel geroerd is door mijn machteloosheid, omdat ik de schuld niet kan betalen. Hij scheldt ze mij kwijt; geeft ze mij zomaar cadeau, uit pure genade. Waar de slaaf in het verhaal vroeg om ‘grootmoedigheid’, werd Hem geschonken dat koning-God tot in het diepst van zijn ziel geroerd was. Vervolgens wordt er van mij gevraagd ‘medelijden’ te hebben, zoals de koning met mij ‘medelijden’ had. Van mij wordt dus zelfs niet gevraagd - net als God - in het diepst van mijn ziel geroerd te zijn. Van mij wordt medelijden gevraagd. Precies zoals ik dat aan het begin van elke samenkomst met de gelovigen meebidt: ‘Kyrie eleison: Heer, heb medelijden…’!

Ik kijk nog één keer naar de afbeelding. Ben ik dat daar op mijn knieën? Ik ga mijn leven na hoe vaak ik in die situatie voor God ben geweest. En vervolgens hoe ik met mijn medemensen omga.

Dat borstbeeld daar links met de blik gericht op de koning? Kan historisch gesproken niet, want joden kenden geen beelden. Toch heeft de kunstenaar het er neergezet. Wie stelt het voor? Aan wie moet de koning herinnerd worden? Adam? Abraham? Mozes? David? Een van de profeten? De Vader zelf?

De zaal staat in open verbinding met de hemel…

[18ed eeuw, paneelschildering. Duitsland, Wieskirche. Dries van den Akker s.j./2013.02.09]

Verwijzingen
Matteus 18,23-35: Jaar A Door het Jaar 24e zo
Veertigdagentijd 03e week di