× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Jezus en zijn leerlingen (1474)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

De kunstenaar geeft ons een close-up van Jezus met zijn leerlingen aan het Laatste Avondmaal. Het is een illustratie bij het 13e hoofdstuk van Johannes’ evangelie:

‘Ontroerd verklaarde Jezus: “Voorwaar, voorwaar, Ik zeg u: een van u zal mij overleveren.” De leerlingen keken elkaar aan, in het onzekere wie Hij bedoelde. Een van de leerlingen, degene die door Jezus bemind werd, lag dicht tegen Jezus aan. Simon Petrus gaf hem een teken en vroeg hem: “Wie bedoelt Hij?” Toen leunde deze tegen Jezus’ borst en zei tot Hem: “Heer, wie is het?” Jezus antwoordde: “Hij is het aan wie Ik het stuk brood zal geven dat Ik ga indopen.” Na het stuk brood te hebben ingedoopt, reikte Hij het toe aan Judas Iskariot.’

Jezus is door de kunstenaar centraal in de afbeelding geplaatst. We herkennen Hem aan zijn kruisnimbus, en de karakteristieke haardracht en gelaatstrekken. We zien inderdaad hoe Hij - over de leerling die rust aan zijn borst heen - een stuk brood reikt aan de leerling die op de voorgrond met zijn rug naar mij toe zit. Hij heeft zo te zien de handen gevouwen. Maar als enige van de zichtbare leerlingen heeft hij van de kunstenaar geen heiligenkransje meegekregen. Dat moet dus Judas zijn.

De leerling aan Jezus’ borst geeft de indruk in slaap gevallen te zijn. Het is de leerling die in het bijzonder door Jezus werd bemind. Volgens de traditie is die leerling niemand anders dan de schrijver van dit evangelie zelf, Johannes. Het contrast tussen die leerling en Judas kan niet groter zijn: de ene rust veilig als een klein kind aan Jezus’ borst; dan ander wordt als verrader ontmaskerd en zal zo meteen in de nacht verdwijnen. Jezus, Johannes en Judas vormen de as van de afbeelding.

Wat zich tussen Jezus en Judas afspeelt, lijkt niet alleen aan de slapende Johannes, maar aan alle andere afgebeelde leerlingen volkomen te ontgaan. Zij zijn stuk voor stuk in zichzelf verzonken, of kijken een geheel andere kant op.

Gezien het verhaal is dat opvallend. Petrus had geschrokken gereageerd op Jezus’ aankondiging dat een van hen Hem zou overleveren. Hij had Johannes aan Jezus’ borst gevraagd of de meester die leerling wilde aanwijzen. Johannes had het Jezus vleiend gevraagd. Daarvan is niets meer te zien op de afbeelding. Jezus had aangekondigd: ‘“Hij is het aan wie Ik het stuk brood zal geven dat Ik ga indopen.” Na het stuk brood te hebben ingedoopt, reikte Hij het toe aan Judas Iskariot.’ En opeens let niemand meer op.

Wil de kunstenaar zeggen dat zij allen door hun onattente houding op de een of andere manier medeschuldig zijn aan Judas’ verraad? Of loopt hij vooruit op het vervolg? Straks zal Petrus Jezus bezweren: ”Mijn leven zal ik voor u geven.” Maar Jezus zal hem aankondigen dat hij, Petrus, Hem, Jezus, vannacht drie maal zal verloochenen (13,36-38). Tijdens Jezus’ arrestatie, zullen alle anderen - op Johannes na - Hem in de steek laten.
Wordt die ontluisterende gang van zaken door de kunstenaar hier al in het vooruitzicht gesteld? Door het gebrek aan deelname aan het gebeuren?

En ik? Hoe zou ik er bij gezeten hebben op dat moment?

[1474, glasschilderkunst. Frankrijk, Bretagne, St-Nicolas-de-Pélem. Dries van den Akker s.j./2014.04.13]

Verwijzingen
Johannes 13,21-27: -
Goede Week di

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties