× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
De Geest zal in jou spreken... (1480)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

Dit paneel is een illustratie bij de legende van Sint Lucia. Omdat zij als christenvrouw weigerde te offeren aan de Romeinse goden, werd zij voor de rechter geleid die haar tot zogenaamd betere gedachten moest brengen. Maar zij bleef trouw aan haar liefde voor Christus. In de legende wordt dat aangeduid met de woorden ‘maagdelijkheid’, ‘kuisheid’ en ‘reinheid’: zuiver en alleen gericht zijn op de heiligste dingen van God in je leven en je niet laten bezoedelen door onwaardige compromissen of chantage. Wie zo leven worden ‘hoerenzonen genoemd’.
Volgens de legende zei ze tegen haar rechter: ‘Ik ben een maagd van God. Tot zijn leerlingen zei Hij: Als je voor koningen en rechters komt te staan, zit er dan niet over in wat je moet zeggen of antwoorden. Want eigenlijk ben jij het niet die spreekt, maar de Geest van de Vader in de hemel is het die door jou spreekt.
Waarop de rechter zei: ‘Het is dus de Heilige Schrift die in je is?’
Lucia antwoordde: ‘Wie kuis en rein leeft, is een tempel van de Heilige Geest.’
Toen zei de rechter: ‘Nou, dan laat ik je naar de tempel van de publieke vrouwen brengen. Daar zul je je kuisheid verliezen; dan zal die Heilige Geest vanzelf wel verdwijnen.’
Toen liet de rechter hoerenknechten roepen en sprak tot hen: ‘Ga erop uit en nodig iedereen uit zich aan haar lichaam te verlustigen tot men haar dood aantreft.’ Maar toen die boosaardige knapen Sint Lucia naar dat zondenbedrijf wilden brengen, werd de heilige maagd krachtens de Heilige Geest zo zwaar dat men haar niet van haar plaats kon krijgen. Toen beval de rechter dat er duizend kerels bij gehaald moesten worden, en dat zij aan handen en voeten gebonden moest worden. Maar ook zij speelden het niet klaar beweging in haar te krijgen. Toen liet hij naast die duizend man ook nog een paar koppels ossen voor haar spannen, maar de maagd bleef onverzettelijk. Hij liet er tovenaars bijhalen met de bedoeling dat zij met hun bezweringen haar van haar plaats zouden krijgen, maar er gebeurde niets. Toen riep de rechter uit: ‘Wat is dat voor tovenarij dat zelfs duizend man niet in staat zijn beweging te krijgen in één maagd?’ Waarop Lucia zei: ‘Dat is geen tovenarij. Het is Gods kracht. Want weet wel: al deed u er nog eens duizend man bij: ze zouden mij niet van mijn plaats krijgen.’

De kunstenaar plaatst Lucia helemaal vooraan. Zij draagt een groen ondergewaad: kleur van de hoop. Daar overheen een blauwe mantel, kleur van de hemel, zo te zien gevoerd met hermelijnbont: kleding met een adellijke uitstraling: zij maakt iets zichtbaar van haar zielstoestand. De duif in stralenkrans boven haar hoofd duidt erop dat de Heilige Geest bezit van haar heeft genomen. Zij heeft de ogen neergeslagen en de handen gevouwen, ten teken van inkeer en gebed. Twee ossen proberen haar met touwen vooruit te krijgen, maar zij blijft onverzettelijk met een haast gratieuze houding. Een ossendrijver zweept de ossen op, en ten overvloede wordt Lucia in de rug nog eens voortgeduwd door een soldaat met een stevige, gedrongen gestalte. Achter hem nog twee jongemannen: zij moeten waarschijnlijk die duizenden vertegenwoordigen die opgeroepen waren om zich aan Lucia te verlustigen. Alles tevergeefs. Het lijkt wel alsof zij al enigszins dezelfde ingekeerde blik hebben als Lucia zelf. Alsof haar innerlijke kracht aanstekelijk werkt. In het midden op de achtergrond een man in het rood, die boven allen uittorent; waarschijnlijk de rechter; hij heeft een scepter in de rechterhand. Kennelijk is hij gewend bevelen te geven. Met een miniem gebaar van zijn linker wijsvinger duidt hij de richting aan die de bedoeling is: het bordeel. Maar zijn blik gaat precies de andere kant op: hij is innerlijk verdeeld: aan het twijfelen gebracht door de onverzettelijkheid van die vrouw?
Worden op de achtergrond nog meer trekdieren aangevoerd?
Op de voorgrond groeisels die waarschijnlijk een symbolische betekenis hebben.
En ik? Lucia staat vlak voor mij en wendt zich in mijn richting. Vraagt ze mij te bidden om standvastigheid wanneer mijn omgeving zich keert tegen het heiligste in mij, zoals dat mij is toevertrouwd?

[1480, paneel. België, Brugge, St-Jacobs. Dries van den Akker s.j./2016.03.25]

Verwijzingen
Matteus 10,19-20: Door het jaar 14e week vr
Markus 13,11
Lukas 12,11-12: Door het jaar 28e week za
Lukas 21,14-15: Jaar C door het jaar 33e zo
Door het jaar 34e week wo
Feest 13 dec 304: Lucia Syracuse

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties