× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Doop van Jezus (1400) II   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

We kijken naar een fragment van een schilderij uit de Italiaanse Renaissance. Beneden zien we hoe tegen een kale rotsige achtergrond Jezus wordt gedoopt door Johannes de Doper. Johannes is gekleed in zijn kameelharen onderkleed met daaroverheen een rozig bovenkleed. Met een zwierig gebaar keert hij een nap om boven Jezus’ hoofd. Deze is zo goed als naakt, alleen gekleed in een doorzichtige heupdoek. Hij heeft de handen gevouwen; Hij kijkt enigszins omhoog, maar zijn blik is ingekeerd. Boven zijn hoofd is een duif zichtbaar, symbool van de Heilige Geest. De Geest wordt Hem vanuit de hemel toegezonden. De hemel wordt aangegeven met een brede gouden stralenband; daarbinnen zien we een kring van engelenkopjes die naar binnen en naar buiten zijn gericht: naar buiten met rood omgeven, naar binnen met blauw. Binnen die kring van kopjes zien we serafs, roodgekleurde engelengestalten, en daarbinnen, in het centrum van de hemel de gestalte van God de Vader, uitgebeeld als een oude man met een baard, gekleed in een hemelsblauw gewaad. Hij buigt zich vanuit zijn hemel vol zorg voorover naar Jezus daar beneden in het water van de Jordaan. Vanuit de hemel zien we nog een spreukband waarop onleesbare tekens staan. Waarschijnlijk staat er geschreven: ‘Jij bent mijn Zoon, mijn veelgeliefde. In jou heb ik mijn welbehagen.’ Zo althans schrijft Markus. Het is alsof Jezus luistert naar die woorden.

Aldus verschijnen de drie goddelijke personen in beeld: Vader, Zoon en Heilige Geest. Onze God is een God van relaties. De Vader heeft aandacht en zorg voor de Zoon; de Zoon eerbied en oor voor de Vader. Die band wordt van oudsher genoemd: de Geest die tussen beiden heerst. Zichtbaar gemaakt met een duif. Een zinvol symbool. Zo wordt duidelijk dat er een heen-en-weer is tussen Vader en Zoon. Maar die duif is natuurlijk ook gekozen, omdat ze doet denken aan de vredesduif, zoals we die kennen uit het verhaal van Noach. Daar kwam immers na de zondvloed de duif aanvliegen met een takje jong groen in de bek. Teken dat er een nieuwe wereld op komst was.

In het verhaal van Jezus’ doop wordt het scheppingsverhaal hernomen. Aan het begin van de bijbel wordt immers verteld: ‘De aarde was woest en leeg; duisternis lag over de diepte, en de Geest van God zweefde over de wateren…’ Vervolgens wordt verteld hoe daaruit de schepping wordt opgeroepen. Eerst horen we dus dat de Geest van God over de wateren zweeft; vervolgens hoe daaruit de schepping tot stand komt. De evangelisten hebben van dat verhaal gebruik gemaakt, toen ze de doop van Jezus beschreven. Immers ook daar is sprake van Gods Geest die over de wateren zweeft. Vervolgens komt daaruit Jezus tevoorschijn, de nieuwe mens. Met Jezus treedt er een nieuwe schepping aan.

Toch is het vreemd. Want welbeschouwd was het doopsel van Johannes een doopsel van bekering. Wie zich lieten dopen gaven daarmee te kennen dat er nog heel wat mis was in hun leven, en dat zij verlangden naar een nieuw begin. Als nu iemand zo’n doopsel niet nodig had, was het Jezus wel. En toch gaat Hij er tussen staan, en laat zich dopen. Dat zal dan ook het program van zijn leven worden. Hij voelt zich aangetrokken tot zondaars. Het zal Hem ook geregeld verweten worden: ‘Die gaat om met tollenaars en zondaars!’ Dat deed je niet volgens de religieuze opvatting van zijn tijdgenoten. Maar Hij deed het juist wel. Omdat er in de hemel meer vreugde is over één zondaar die zich bekeert dan over 99 goeden die zo’n bekering niet nodig hebben. En over die houding klinken de trotse woorden van de Vader: ‘Kijk, dat is nou mijn Zoon!’ Met Jezus begon er inderdaad iets nieuws.

Straks zal Hij tegen zijn bekeerde zondaars zeggen: “In het huis van mijn Vader zijn vele verblijven. Ik ga erheen om voor jullie een plekje klaar te maken.” Zo belooft Hij dat ook wij worden opgenomen in de relatie tussen Hem en zijn Vader. Dat verhaal wordt verteld op Pinkstermorgen. Dat de Heilige Geest wederom uit de hemel neerdaalde, nu niet over de Zoon, maar over de leerlingen van zijn Zoon, over ons. Wij worden de plaats waar de Geest naar uit gaat. Zo worden wij opgenomen in de liefde die heen en weer gaat tussen de Vader en de Zoon. Sterker nog: die liefde zíjn wij…

[14e eeuw, Salimbeni; Italië(?). Dries van den Akker s.j. / 2010.05.30]

Verwijzingen
Matteus 03,13-17: Jaar A door het jaar 01 (Doop van de Heer)
Markus 01,07-11: Jaar B door het jaar 01 (Doop van de Heer)
Lukas 03,16-16.21-22: Jaar C door het jaar 01 (Doop van de Heer)
Jaar A + B + C: Drievuldigheidszondag

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties