× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Jezus in Getsemani (1516)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

De kunstenaar heeft de afbeelding onderverdeeld in twee horizontale lagen. Op de onderste helft bevinden zich de drie slapende leerlingen: Johannes, zonder baard, rechts; helemaal links zijn broer Jacobus, en daarnaast Petrus herkenbaar aan zijn rondgeschoren haar. Met zijn rechterhand omklemt hij het zwaard. Op de bovenste helft zien we in het midden Jezus van opzij gezien. Hij neemt de centrale plaats in. Zijn gezicht is naar rechts gewend, waar een kelk met een hostiebrood erboven op een bergtop staat. Links, achter Jezus, een boom, vermoedelijk bedoeld als olijfboom. Op de achtergrond in het midden een rieten hek, en links een muur. Zij geven aan dat we ons in een omheinde ruimte bevinden, de Hof van Olijven.

Jezus zit geknield op een rots die tussen Petrus en Johannes zichtbaar is. Wellicht een verwijzing naar Gods woord aan Mozes: “Hier bij Mij is een plaats om op de rotsen te staan” (Exodus 32,21). Jezus bidt, terwijl zijn leerlingen slapen. Dat gegeven alleen al is Blijde Boodschap. ‘Nee, slapen en sluimeren zal Hij niet, Hij waakt over heel zijn volk’, zingt psalm 121. Bij Hem is het goed rusten. Hij neemt het voor mij op en staat voor mij in.

De kunstenaar heeft Jezus dan ook hoger geplaatst dan de leerlingen. Niet alleen is Hij door zijn levenshouding boven de anderen verheven, maar zo is Hij ook dichter bij de hemel, bij God, die – opvallend voor een kunstwerk uit de late middeleeuwen – niet is afgebeeld.

Met gevouwen handen ziet Jezus op naar de hemel. Uit de evangelietekst weten we dat Hij - op de vooravond van zijn lijden – bidt: “Vader, laat deze beker aan Mij voorbijgaan. Maar niet wat Ik wil, uw wil moet geschieden.” Bij dat woord ‘beker’ zal Jezus hebben gedacht aan zijn ‘levenslot’. Zo staat het in Psalm 16: ‘Heer God, u bent mijn erfdeel, mijn beker.’ Jezus verwijst er zelf naar, wanneer de moeder van Johannes en Jacobus komt vragen of haar zoons straks in Jezus’ Koninkrijk links en rechts van Hem mogen zetelen. Daar antwoordt Hij: “U weet niet wat u vraagt. Kunnen jullie de beker drinken die Ik moet drinken?” Ze zeggen ‘ja’. En Jezus voorspelt hun dat het ook inderdaad het geval zal zijn (Markus 20,20-23). Maar dat moment is deze avond bepaald nog niet aangebroken. Want precies die twee leerlingen, Johannes en Jacobus, vinden we op dit moment slapend terug aan Jezus’ voeten. Precies op het moment dat de beker Jezus voor ogen staat.

Maar de kunstenaar herinnert zich dat Jezus enkele ogenblikken tevoren nog met zijn leerlingen samen was aan het Laatste Avondmaal. Ook toen heeft Jezus over een beker gesproken: Na de maaltijd gaf Hij de beker met de woorden: “Deze beker is het Nieuwe Verbond in mijn bloed, dat voor u vergoten wordt” (Lukas 22,20). Voor de kunstenaar verwijst de beker ook naar de eucharistie. Om dat duidelijk te maken beeldt hij de hostie erboven af, zoals die gebruikt wordt in de eucharistieviering. Brood en beker verwijzen in de eucharistie naar Jezus’ lichaam en bloed, zijn persoon. Ze duiden aan dat Jezus zich opoffert voor zijn mensen, ook voor zijn mensen, als ze slapen, of voor degenen die er helemaal niet bij zijn. Hij offert zich op. Voor alle mensen. Dat precies maakt Hem zo verheven.

[1516, Picardische steensculptuur altaarretabel; Frankrijk, Bretagne, Pontivy, Chapelle Notre Dame de la Houssaye;
Dries van den Akker s.j. / 2007.08.15]

Verwijzingen
Matteus 26,36-46: Jaar A palmzondag
Markus 14,32-42: Jaar B palmzondag
Lukas 22,40-46: Jaar C palmzondag

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties