× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Jezus in Getsemani (1420)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

We bevinden ons in het voormalige dominicaner klooster San Marco, even buiten Florence. Indertijd heeft de monnik Fra Angelico elke cel voorzien van een afbeelding uit het evangelie. We staan in de cel met een voorstelling van Jezus’ gebed in Gethsemani, de Hof van Olijven.

Fra Angelico heeft zijn afbeelding in twee gelijke helften verdeeld. Links hebben we zicht op wat zich afspeelt in de tuin. De rechterhelft van het tafereel wordt gevormd door een huisje, waar we twee vrouwen zien: Martha en Maria. Ze zijn in gebed.

In de tuin zien we hoe op de achtergrond de biddende Jezus door een engel wordt bezocht. De engel houdt Hem een beker voor. Op deze manier weet Fra Angelico de kern van het verhaal compact samen te vatten. Immers, Jezus bidt daar tot God: “Vader, als U wilt, laat dan deze beker Mij voorbijgaan. Maar toch: niet mijn Wil, uw wil moet geschieden.” Vervolgens – aldus Lukas – verschijnt er een engel uit de hemel om Hem te sterken. Lukas is de enige die in dit verband over een engel spreekt (22,42-43). Blijkbaar heeft de schilder zich door hem in het bijzonder laten inspireren. De beker is symbool voor je levenslot. Door de engel die beker in handen te geven, maakt Fra Angelico duidelijk dat wat Jezus te wachten staat, inderdaad de wil van God is.

Op de voorgrond – lager geplaatst dan Jezus – zien we de leerlingen die Hij naar dit intieme moment had meegnomen: Petrus, Johannes en Jacobus. Ze zijn in slaap gevallen, hoewel Hij hun uitdrukkelijk gevraagd had met Hem te bidden en te waken (Markus 14,34).

Prachtig is de vondst van de kunstenaar door ons inzage te geven in het huisje van Martha en Maria. Zij woonden in Bethanië, een plaatsje dat inderdaad grensde aan de Hof van Olijven. Hoewel niet in de tuin zelf aanwezig, zijn deze twee vrouwen wel wakker op het moment van Jezus’ doodstrijd even verderop. Sterker, als zij zouden opstaan en door het venstertje kijken dat zich boven hen bevindt, zouden ze precies oog op Jezus hebben. Maar – zo zegt Fra Angelico – dat is niet nodig. Ze doen zo al wat Jezus zijn leerlingen had gevraagd: waken en bidden.

Daarmee wordt niet alleen duidelijk gemaakt hoezeer deze twee vrouwen met Jezus in vriendschap verbonden zijn. Er wordt ook iets gezegd over de waarde van gebed. We herinneren ons hoe Jezus kort geleden bij deze twee op bezoek was, en hoe Martha door haar bezigheden van gastvrouw in beslag werd genomen, terwijl Maria niets anders deed dan zitten aan Jezus’ voeten. Jezus had bij die gelegenheid gezegd dat Maria het beste had deel had gekozen. Hier zegt de kunstenaar dat Martha deel heeft aan dat beste deel. Op dit moment kan zij niets meer voor Jezus doen… dan uit de verte met Hem meeleven en bidden. Dat maakt zij duidelijk door haar vrome, werkeloos in gebed gevouwen handen. Maria leest in een boek. Staat daar te lezen wat Jezus straks aan de Emmausgangers gaat uitleggen: ‘Moest de Christus dit alles niet lijden…?’ Of heeft zij – vooruitlopend op de tijd dat dit alles eens door Lukas zal worden opgeschreven – alvast zijn evangelieboek in de hand, en kan zij op die manier lezend en schouwend aanwezig zijn bij dit mysterie uit Jezus’ leven? Zien wij haar – met andere woorden - in contemplatief gebed?

Nu valt ons de vorm van het huisje op. Het is een kopie van de kloostercel waarin deze afbeelding is aangebracht. Op deze manier wordt de monnik die er woont, herinnerd aan de waarde van gebed. Het is een vorm van meeleven met Jezus. Het is waken en wakker blijven, en gedurig Jezus voor ogen houden. Het is wat Jezus’ belangrijkste leerlingen nog moesten leren, en wat jij (lager geplaatst dan zij – kijk maar op welk niveau de kunstenaar de vrouwen heeft afgebeeld!) reeds begrepen hebt en in praktijk brengt.

Op de afbeelding staan de vrouwen het dichtste bij mij. Klopt dat?

[ ca1420, Fra Angelico, fresco; Italië, Florence Museo San Marco; Dries van den Akker s.j. / 2009.11.12]

Verwijzingen
Matteus 26,36-46: Jaar A palmzondag
Markus 14,32-42: Jaar B palmzondag
Lukas 22,40-46: Jaar C palmzondag

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties