× 
Klik in dit venster
op: http://heiligen.net
om naar die site over te stappen.

Sluit het venster om te blijven.

welkom menu contact zoeken
KalenderOude testamentNieuwe testamentHeiligenKerkenAnders...
 Pater Dries van den Akker s.j., de auteur van verreweg de meeste meditaties, overleed 30 oktober 2022
Kruisafname (1516)   Verwijzingen

Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

 

Jezus wordt van het kruis genomen. De menigte van soldaten en beulen is verdwenen. Tegen de achtergrond van het kruis zijn er naast de overleden Jezus nog zes personen overgebleven: drie mannen en drie vrouwen. Ons valt op hoe zorgvuldig de kunstenaar zijn compositie opbouwt. De blote benen en het blote bovenlijf van Jezus staan in schril contrast met de rijke aankleding van de anderen. Het feit dat Hij in horizontale houding wordt afgebeeld verhoogt de contrasterende werking en onderstreept hoe haaks zijn dood staat op ons leven. Zijn hoofd links valt zelfs geheel buiten het kader van de compositie.

De kunstenaar brengt nog een contrast aan. Hij heeft de zes aanwezigen verdeeld in twee groepjes van drie; beide ingekaderd door een kruisarm en de ladder die tegen de staander van het kruis leunt. Rechts op de afbeelding Jezus’ moeder. Zij heeft het gezicht afgewend, haar lijf enigszins gebogen en haar handen samengewrongen in rouw en verdriet. Achter haar de geliefde leerling Johannes en Maria, de moeder van Joses die goeddeels schuil gaat achter Jezus’ moeder. De starre onbeweeglijkheid van deze drie staat in scherp contrast met de activiteit van het andere drietal. De twee mannen moeten wel Nicodemus en Jozef van Arimatea zijn. We menen Jozef te herkennen aan de beurs aan zijn ceintuur. Hij kocht immers het lijnwaad waarin Jezus straks zal rusten. Hij heeft ook aan Pilatus toestemming gevraagd om Jezus’ lichaam weg te nemen. Het wordt niet met zoveel woorden gezegd, maar het zou me niet verbazen als hij ook daarvoor had moeten betalen. De ander moet dan Nicodemus zijn. Jozef torst het gewicht van Jezus’ lichaam op zijn schouder. Aan de plooien van zijn gewaad te zien zet hij zich met zijn rechterbeen enigszins schrap. Nicodemus, halverwege de ladder, heeft nog juist uiterst zorgzaam Jezus’ hand vast. Zo meteen zal hij die loslaten. Mooie vondst van de kunstenaar; niet alleen omwille van het lijnenspel in de compositie, maar ook, omdat op deze manier elk van de helpende drie figuren met Jezus in verbinding wordt gebracht; geen neemt een losse, geïsoleerde positie in.

Onder de beide mannen zien wij Maria Magdalena, herkenbaar aan haar lange afhangende haren, en het zalfpotje dat zij voor zich op de grond heeft neergezet. Maria zit geknield op haar linkerknie, haar rechtervoet stevig op de grond. Teder en voorzichtig vangt zij met een doek over haar handen de voeten van Jezus op. Weer zo’n delicate ingeving van de kunstenaar: hij laat Maria Jezus’ blote voeten niet met haar blote handen aanraken. Dit weergaloze gebaar wijst terug naar die andere keren dat zij Jezus’ voeten wel aanraakte (Lukas 07,36-50; Johannes 12,03-07); en het wijst vooruit naar straks waar Jezus haar zal zeggen: “Raak mij niet aan” (Johannes 20,17).

Wanneer we het hele tafereel nog één keer overzien, valt ons op dat ieder van de aanwezigen rechtstreeks betrokken is op Jezus, terwijl niemand zelfs maar in zijn richting kijkt. En ik? Behoor ik tot degenen voor wie het voldoende is hier stil bij aanwezig te zijn en te rouwen? Of ben ik meer iemand die op zo’n moment het liefst actief is? Wat zou ik dan nu voor Jezus kunnen doen?

[1516, Picardische steensculptuur altaarretabel; Frankrijk, Bretagne, Pontivy, Chapelle Notre Dame de la Houssaye.
Dries van den Akker s.j. / 2009.02.01]

Verwijzingen
Matteus 27,57-58: Jaar A Palmzondag
Markus 15,42-46: Jaar B Palmzondag
Lukas 23,50-53: Jaar C Palmzondag
Johannes 19,38: Jaar A + B + C Goede Vrijdag
Feest 22 jul. 0100 Maria-Magdalena

© A. van den Akker s.j.
Deze pagina is het laatst gewijzigd op 4 mei 2018

Over beeldmeditaties Voorbereiding
Inrichting website Leeswijzer
Auteurs / Afb. Alle 435 meditaties