Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

We kijken naar de zijwand van een sarcofaag uit de 4e eeuw. Op beide zijhoorns boven op zien we de buste van een niet nader te identificeren apostel.

De wand zelf is onderverdeeld in vijf boognissen, van elkaar gescheiden door elegante zuiltjes met kapitelen. In de middelste nis, op een verhoog, zetelt Jezus, afgebeeld als jeugdig filosoof op een troonachtige leerstoel. Geen baard, gekleed in een toga. De rechterhand geheven in het typische gebaar dat tegelijk onderricht en zegen uitbeeldt. Op zijn rechter onderarm ligt een wijd opengeslagen boek, zijn leerboek, de bijbel. Links en rechts van Hem staan telkens twee apostelen, gekleed in een klassieke toga. Meteen links van Jezus - voor ons rechts - zien we Petrus, herkenbaar aan zijn rond geschoren haar en baard. Aan de andere kant van Jezus zien we Paulus, herkenbaar aan zijn opgeheven hand, die zijn preekarbeid symboliseert. De andere twee zijn niet nader te identificeren, hoewel de jeugdige, baardloze apostel naast Petrus zeer wel Johannes zou kunnen zijn. De apostel aan de overkant is dan wellicht Andreas, Petrus’ broer, of Jacobus, Johannes’ broer. Misschien ligt Andreas het meest voor de hand. Hij heeft immers - voor zover wij weten - nooit iets geschreven; vandaar dat hij geen boekrol in de hand heeft. De anderen daarentegen hebben allen - althans volgens de overlevering - bijgedragen tot de geschriften van het Nieuwe Testament. In de oudheid werden filosofen en leermeesters met een boekrol afgebeeld. Grappig, Jezus heeft geen boekrol, maar een opengeslagen boek, zoals wij dat kennen. Veelzeggend is ook het gebaar dat de drie - behalve Paulus - maken met de rechterhand. Ze leggen de hand op hun hart. Ze nemen Jezus’ onderricht ter harte. Wat ze via de rechterhand ter harte nemen, krijgt zijn consequentie in het boek dat ze met de andere hand vasthouden.

De driehoekjes ter hoogte van de linkerknie van Petrus en Paulus geven aan dat de slip van hun toga opwaait. Het waaien van de Geest! Zien we dat bij Johannes ook?

Paulus en Petrus staan hier op de plek die ooit door Johannes en Jacobus was gevraagd: ‘Geef dat in uw glorie één van ons aan uw rechter- en de ander aan uw linkerhand mag zitten’ (Markus 10,37 - Zou die meest linkse apostel dan toch Jacobus zijn als tegenhanger van zijn broer Johannes helemaal rechts?). Grappig: Paulus heeft Jezus nooit onderricht horen geven. Sterker, hij heeft Jezus zelfs niet persoonlijk gekend. Toch neemt hij hier onder de apostelen de belangrijkste plaats in, aan de rechterzijde van de leermeester. Hij, de apostel van de heidenen die het ooit tegen Petrus had opgenomen, omdat deze onder druk van orthodoxe joden-christenen, zich ten onrechte teruggetrokken had van de heidenen. Die orthodoxe joden-christenen hebben Paulus ervan beschuldigd dat hij de Wet, Gods lievelingsgeschenk aan zijn volk, buiten werking stelde (Romeinen 03,31). Het tegendeel was het geval. In zijn ogen was Jezus het sluitstuk, de apotheose van Gods Wet. Hij maakte Jezus’ woorden tot de zijne: ‘Ik ben niet gekomen om de Wet op te heffen, maar om ze tot voltooiing te brengen.’ De Wet spreekt niet van be- - of erger nog - veroordelen wat je aan fouten ziet bij anderen; de Wet spreekt van liefde en gratis genade. ‘Ik ben niet gekomen om de wereld te veroordelen,’ aldus Jezus, ‘maar om de wereld te redden’ (Johannes 12,47). En elders in datzelfde evangelie: ‘Wie Mij ziet, ziet de Vader’ (Johannes 14,09). Jezus - en dus ook de God van Jezus - is ‘genade op genade’, aldus Johannes (01,16). Die boodschap sluiten de apostelen rond Jezus in hun hart en dragen ze uit.

En ik?

[04e eeuw, reliëf op stenen sarcofaag. Turkije, Istanbul, Archeologisch Museum. Dries van den Akker s.j./2013.01.19]

Verwijzingen
Matteus 05,17: Jaar A Door het Jaar 06e zo
Veertigdagentijd 03e week wo
Door het Jaar 10e week wo