Klik op de pijl om de meditatie te beluisteren...  ...speel bestand af...

Het enige dat we van Antipas weten staat vermeld in het Nieuwtestamentische Bijbelboek van de Apokalyps (of Openbaring) (Apokalyps 2,13):
    'En schrijf aan de engel van de gemeente te Pergamum:
    "[-] U hebt het geloof in mij niet verloochend, ook niet in de dagen van Antipas, mijn trouwe getuige, die gedood werd bij u,
     daar waar de satan woont"'.

Blijkbaar werd hij gedood omdat hij vasthield aan Jezus in een wereld waarvan gezegd wordt dat Satan er woonde. Slachtoffer van de tweede grote golf van christenvervolgingen in het Romeinse Rijk ten tijde van keizer Domitianus (81-98). Onder Nero (54-68) was de eerste geweest. Die doodde christenen, omdat hij een zondebok nodig had voor de grote stadsbrand van Rome.
Waarom stierf Antipas? En onder welke omstandigheden? Geen uitleg. Alleen die mededeling.
Zou hij net als Paulus actief gepreekt hebben tegen de Romeinse godenwereld? Zou hij dan ook een volksopstand hebben ontketend? Of onrust in de stad, omdat de joden niet pikten hoe Antipas de Wet van Mozes hanteerde? Zo ging het herhaaldelijk bij Paulus.
‘Waar Satan woont,’ zo staat er. Of nam hij het op tegen de mensonterende praktijken van de Romeinse cultuur? Tegen de gladiatorengevechten in de arena, die pas eindigden als er een dode was gevallen? Dat was toen volksvermaak nummer één. Of tegen het feit dat gevangenen zich voor de ogen van het smullende volk moesten verweren tegen leeuwen, panters, tijgers en beren. Tenslotte bleven die arme drommels meestal verscheurd achter. Of verzette Antipas zich tegen de seksuele moraal van zijn omgeving? In vele opzichten volslagen anders dan de Bijbel, en met name Jezus leerde?

We weten het niet. ‘… waar Satan woonde,’ is het enige dat wij weten. Daar liet Antipas een ander geluid horen. Doet denken aan het gebed dat aan Franciscus wordt toegeschreven:
    Heer, maak mij tot instrument van uw vrede:
    - dat ik, waar haat is, liefde breng;
    - waar schuld is, vergeving;
    - waar tweedracht is: eenheid;
    - waar dwaling is: waarheid;
    - waar twijfel is: geloof;
    - waar wanhoop is: hoop;
    - waar duister is: licht;
    - waar narigheid is: blijheid.

‘Dat ik waar haat is, liefde breng.’. Klinkt mooi. Maar ik probeer me dat concreet voor te stellen in mijn eigen omgeving. Ik haal me mensen en omstandigheden voor de geest, waar haat heerst. En daar zou ik liefde moeten brengen? Ik hoor al - in het beste geval - de schampere reacties. Of de agressie. Daar is soms grote moed voor nodig. Standvastigheid.

Op de afbeelding staat Antipas op de onderste rij rechts. Onder zijn arm: zijn houvast: het woord van God. In het midden Johannes de Doper, ook al gestorven omwille van Gods woord. Helemaal links: de profeet Elia die op zijn beurt de nodige tegenstand heeft moeten verduren.
Op de bovenste rij: Maria met Christus, beschermd door engelen. Zij zien bemoedigend toe, inspireren. Zij bieden bescherming. Maar dat is een geloofsuitspraak. Daar merk je soms in omstandigheden waar Satan woont, heel weinig van. Maar je blijft staan, uit eerbied en liefde voor hen. Die Antipas moet een moedig man geweest zijn.

[16e eeuw, icoon, Russisch. Nederland, Delft, privé. Dries van den Akker s.j./2014.04.10]

Verwijzingen
Feest 11 april 0090 Antipas van Pergamum